غدد درون ریز و هورمون های تولید مثلی در میگو

غدد 

باطن ریز و هورمون های تولید مثلی در میگو آنگاه از ماهیان باله دار(Finfish)، سخت پوستانی نظیر میگوی دریایی، میگوی آب شیرین، خرچنگ ، لابستر و . . . از اهمیت بالایی در آبزی پروری برخوردارند . سیستم هورمونی – عصبی و ساز و عمل در اختیار گرفتن هورمونی مشقت بار پوستان تا حدودی با ماهیان استخوانی اختلاف دارااست . نوع نورون های عصبی مو جود در مغز، عقده های عصبی سینه ای، رابط اعصاب و روان کناری و . . . جزو نورون های ترشحی – عصبی طاقت فرسا پوستان می باشد . علاوه بر این ، یک اندام تخصصی ترشحی – عصبی به اسم اندام ایکس(X-organ) در بخش اساس ی چشمی قرار دارد . 

خوراک آبزیان

پایه ی چشمی واقع در ساقه ی چشمی (eyestalk) مشتمل بر سه عقده عصبی به اسم های مدولای بیرونی،‌داخلی و انتهایی می باشد نورون های عصبی – ترشحی در مدولای انتهایی قرار دارا‌هستند . آکسون های این نورون های عصبی – ترشحی به اندام عصبی – خونی به نام غده ی سینوسی وارد می گردد . این غده به عنوان راس محافظت و آزادسازی هورمون مطرح می باشد . غده ی سینوسی در نصیب کناری بین مدولای بیرونی و داخلی قرار می گیرد . از آنجایی که غده ی سینوسی برای ذخیره و آزاد سازی هورمون های عصبی که به وسیله نورون های اندام ایکس ترشح می شود، بکار می رود؛ این اندام را "مجموعه ی اندام ایکس – غده ی سینوسی "(complex sinus gland – x-organ) می نامند . 

اندام 

ایکس تعدادی هورمون ترشح می نماید که عبارتند از: ۱) 

هورمون تغییر تحول دهنده ی رنگ دیده (بوسیله ی تحریک رنگدانه ی رتین ) ۲) 

هورمون موثر در تغییر و تحول رنگ بدن ۳) 

هورمون تهیه و تنظیم کننده ی قند خون (CHH=crustacean hypergliycemic hormon ) ۴) 

هورمون موثر بر جلوگیری از رشد غدد جنسی یا تخمدان GIH/OIH=Gonad or ovary inhibiting hormone ۵) 

هورمون دوری کننده از پوست اندازیMIH=Molt inhibiting hormone از دیگر نوروپیتیدها ،هورمون محرک غدد جنسی (GSH )است که از عقده ی عصبی واقع در قسمت سینه ای ترشح می گردد .نورون های عصبی ترشحی واقع در گره ی عصبی فوق مری ،عامل آزاد کننده ی هورمون محرک غدد جنسی (GSHRF )را که باعث تحریک ترشح هورمون محرک غدد جنسی( GSH ) می شود، را ترشح می کند . 

علاوه 

بر سیستم های عصبی –ترشحی بیان گردیده ،چهار غده ی درون ریز زیر در تن مشقت بار پوستان وجود دارد : ۱) 

تخمدان؛ ۲) 

غده ی آندروژنیک؛ ۳) 

اندام دهانی ؛ ۴) 

اندام Y اندام Y (Y-organ )دربخش دهانی بدن قرار دارااست .این 

اندام هورمون پوست اندازی (ecdysone ) که یک هورمون استروئیدی است ،ترشح می کند . کار ترشحی این اندام به وسیله ی اندام ایکس (باترشح MIH =هورمون دوری کننده از پوست اندازی )و اندام دهانی در اختیار گرفتن می گردد .MIH از ترشح هورمون اندام Y دوری می نماید و اندام دهانی باعث تحریک این اندام می شود . 

اندام دهانی (mandibular )با ترشح MF (methyl farnesoate )دررشد تخمدان و ویتلوژنزیس (زرده سازی )نقش داراست .عمل اندام دهانی پایین کنترل هورمون اساس ی چشمی می باشد(در بسیاری از سخت پوستان )؛چون با ازبین بردن پایه ی چشمی هورمون MF ارتقاء می یابد . همانطوریکه گفته شد ، MF نقش تحریک اندام Y را برای ترشح هورمون اکدیزون (هورمون پوست اندازی) برعهده دارااست . 

پوست اندازی پدیده ای منظم در مشقت بار پوستانی از قبیل میگوی آب شیرین ،خرچنگ ، لابسترو . . . . می باشد که هم پا با رویش آن‌ها رخداد می افتد .چرخه 

ی پوست اندازی دربرگیرنده چهار سطح ی تحت می باشد: ۱) 

پیش از پوست اندازی premolt ؛ ۲) 

پوست اندازی molt ؛ ۳) 

در میان پوست اندازی intermolt ؛ ۴) 

پس از پوست اندازی postmolt در ارتفاع مرحله ی پیش از پوست اندازی مواد معدنی اسکلت قبل (قدیمی )جذب و در گاسترولیت (قسمت دشوار دیواره ی معده )یا هپاتو پانکراس ذخیره می گردد .در ادامه گلیکوژن در ذیل پوست ذخیره شده و مصرف اکسیژن به حافظه ارتقا فعالیت های متابولیکی فراوان می شود .در مرحله ی پوست اندازی ،کوتیکول قدیمی به خاطر ارتقاء میزان تن در اثر جذب آب ،از تن انقطاع می گردد .در تراز ی پس از پوست اندازی اسکلت فرنگی نو از نحوه ته نشینی مجدد ی کتین و نمک های معدنی تشکیل می گردد .مرحله ی در بین پوست اندازی ،مرحله ی رکود می باشد . 

هورمون پوست اندازی توسط ی اندام Y در سطح ی پیش از پوست اندازی و بین پوست اندازی ترشح می گردد . در تراز ی پس از پوست اندازی در اثر ترشح هورمون MIH از اندام ایکس ، ترشح هورمون پوست اندازی متوقف می گردد . 

غده ی آندروژنیک در متاع نر وجود دارااست .بیضه ها به تیتر غدد درون ریز مطرح نبوده البته غده ی آندروژنیک بصورت غده ی درون ریز عمل می نماید . هورمون آندروژنیکی که بوسیله این غده ترشح می گردد،در تولید صفات ثانویه و فرآیند اسپرم سازی( اسپرماتوژنزیس) در جنس نر نقش داراست . 

در صورتیکه غده ی آندروژنیک از متاع نر برداشته شود، ممکن هست به محصول ماده تغییر‌و تحول جنسیت دهد و تخمدان درآن شکل پیدا کند . 

GIH/OIH که از تیم غده سینوسی – اندام ایکس ترشح می گردد، پرورش تخمدان را در اختیار گرفتن می نماید . در صورتیکه از ترشح این هورمون پرهیز به کار آید، تخمدان به سرعت رشد کرده و زرده سازی(ویتلوژنزیس) و رسیدگی جنسی سریعا انجام می گیرد . به یاد نقش ویژه ی این هورمون در زرده سازی ، آنرا VIH (هورمون بازدارنده ی زرده سازی) هم می نامند . از این رو ، برای القاء رسیدگی تخمدان در میگو و خرچنگ در تالار انتشار از تکنیک قطع ساقه ی چشمی استعمال می شود . در هنگام انقطاع ساقه ی چشمی تیم غده سینوسی – اندام ایکس به هم پا ساقه ی چشمی برداشته می شود، در سود تخمدان از اثر بازدارندگی GIH/OIH و MIH رها می گردد .