حلال
یا حرام بودن گوشت ماهی‌ها ! احکام الهی دارنده حکمت و علت هستند . وجوب و حرمت در احکام و یا این که صحت و بطلان آن ها براساس حکمت نمیباشد بلکه براساس علت هست و ما معمولاً دسترسی به درک علت احکام نداریم . اگر چه ممکن میباشد برخی از حکمت های احکام را بتوانیم به دست آوریم .
یا این که حرام گوشت بودن ماهی‌ها آفریدگار در آیه‌ها 164 و 173 سوره بقره، 157 سوره اعراف، 106 سوره مائده، 14 سوره نحل، 12 سوره فاطر و 12 سوره جاثیه حکم شرعی حیوان ها حلال گوشت و حرام گوشت را ابلاغ کرده و تناول کردن مردار، گوشت خوک و گوشت حیوانی که برای غیر خدا ذبح شده را ممنوع شمرده است .
با وجود اینکه معبود در قرآن به شرط پولک دار بودن ماهی اشاره نمی کند اما تقسیم و تفسیر آن را برعهده پیامبراکرم (صلی الله و علیه وآله) و اهل بیت (علیهم السلام) گذاشته است .
به نقل از کتاب «وسائل الشیعه»، در احادیث از امام درست گو (علیه السلام) نقل گردیده می باشد که «ماهی را که پولک دار می باشد را بخورید و حضرت علی(علیه السلام) نیز در بازار مردم را از تناول کردن و فروش ماهی های فارغ از پولک منع می کردند .»
تمام اقسام میگو و ماهی های فلس دار حلال است، و در موارد شبهه در فلس دار بودن بعضی اقسام ماهی، لحاظ متخصصین موضوع اعتماد معتبر است، و عمل بر طبق آن کنند .(پایگاه
دفتر کار مقام معظم رهبری؛ فتوای معظم له در موضوع استفاده از اقسام میگو و ماهی فلس دار)
حلال
یا حرام بودن گوشت ماهی ها ماهی
های فلس دار حلال هستند
مسأله: ماهی حلال آن ماهی میباشد که فلس (پولک) داشته باشد (تمام فقها) .
«فلس Scale» عبارت می باشد از پولک های ریز و درشت که در بدن ماهی دیده می شود .
گاه ماهیانی که به هر برهان دچار صدمه می شوند و یک سری از فلس های خود را از دست می دهند، زمینه یورش باکتری ها و قارچ ها قرار گرفته، مریض می شوند . به این ترتیب فلس ها بهترین مانع در پیش‌رو دست اندرکاران خرابی گوشت ماهی می‌باشند .
در همین راستا ممکن هست یکی از علل حرام بودن ماهیان بی فلس عادت آن ها به پلید خواری باشد . ماهی های بدون فلس و خرچنگ ها پلید خوارند و از جسد ماهی های دیگر تغذیه می نمایند .
(اولین کالج و پایانی پیا‌مبر، ج8، ص118؛ ماهیان آب شیرین ایران، ص5)
مسأله: به طور کلّی هر ماهی که فلس داشته باشد حلال میباشد و ماهی بی فلس حرام میباشد .
ضروری نمیباشد تمام بدن ماهی فلس داشته باشد و در‌صورتی‌که بعضا از جاهای تن حتّی محیط دم یا محیط رمز فلس داشته باشد کافی میباشد و ضروری نمیباشد همیشه در تن ماهی باشد و در‌صورتی‌که بدانند فلس دارد لیکن خودش را به چیزی می ساید و فلسش می ریزد، حلال است؛ یا ماهیانی که فلسشان سست است و در دام می ریزد حلالند (مجمع المسائل آیت الله گلپایگانی، ج3، ص63، سؤال1)
مسأله: برای حلّیت ماهی، وجود یک فلس هم در آن کافی می باشد .
چه در اصل خلقت تک فلسی باشد چه فلس ها در اثر سست بودن و تماس با شی ها فضا از بدن ماهی جدا گردیده باشند (المسائل الشرعیه، ج2، ص266، سوال5)
استفتائات
مراجع عظام تقلید پیرامون خوردن ماهی آیت
الله سیستانی
مسأله ۲۶۳۲ ـ در‌صورتی‌که ماهیای که در اصل خلقتش فلس دار باشد ـ هرچند از جهت عارضی فلس از وی جدا شده باشد ـ زنده از آب بگیرند و خارج آب جان دهد، منزه و تناول کردن آن حلال می باشد . و چنانچه در آب بمیرد پاک است، ولی خوردن آن حرام میباشد، هرچند با وسیله‌ای مانند زهر بمیرد، مگر اینکه در تور ماهیگیر در آب بمیرد که در این رخ خوردنش حلال است . و ماهی بیفلس را هر چند زنده از آب بگیرند و خارج آب جان دهد، حرام میباشد .